درمانهای ارتودنسی در انواع مختلفی ارائه میشوند که هر کدام با توجه به نیازهای خاص بیمار، نوع و شدت مشکلات دندانی، و همچنین ترجیحات زیبایی بیمار انتخاب میشوند. از روشهای سنتی مانند بریسهای فلزی تا روشهای پیشرفتهتر مانند اینویزلاین (ارتودنسی شفاف)، گزینههای متعددی برای افراد وجود دارد. هر کدام از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارند که در به آنها پرداخته خواهد شد.
ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی به مجموعهای از درمانها اطلاق میشود که هدف اصلی آنها مرتب کردن دندانها و فکین در یک راستای صحیح و ایدهآل است. این اصلاحات به منظور بهبود عملکرد دهان، افزایش زیبایی لبخند، و کاهش خطر مشکلات دندانی در آینده انجام میشوند. ارتودنسی شامل استفاده از ابزارها و تکنیکهای مختلف برای حرکت دادن دندانها به محلهای درست و تنظیم فکها میباشد.
ارتودنسی به دو دسته اصلی تقسیم میشود:
- ارتودنسی ثابت: در این نوع ارتودنسی، از بریسهای ثابت که معمولاً شامل براکتها و سیمهای فلزی یا سرامیکی هستند، استفاده میشود. این بریسها به سطح دندانها متصل شده و تا پایان درمان بهصورت دائمی در دهان قرار میگیرند. تنظیمات دورهای توسط ارتودنتیست انجام میشود تا دندانها بهتدریج به موقعیت صحیح خود حرکت کنند.
- ارتودنسی متحرک: این نوع ارتودنسی شامل ابزارهایی مانند پلاکها یا اینویزلاین (الاینرهای شفاف) است که بیمار میتواند آنها را به راحتی از دهان خود خارج کند و دوباره سر جای خود بگذارد. این روش بیشتر برای درمانهای سادهتر و یا برای اصلاحات پس از اتمام درمانهای ثابت استفاده میشود.
در بخشهای بعدی، هر یک از این روشها و انواع دیگر ارتودنسی به تفصیل بررسی خواهند شد تا بتوانید بهترین تصمیم را برای درمان خود یا فرزندانتان بگیرید.
معرفی انواع روش های ارتودنسی
ارتودنسی فلزی (سنتی)
ارتودنسی فلزی یا سنتی یکی از رایجترین و موثرترین روشهای ارتودنسی است که از براکتهای فلزی کوچک و سیمهای نازک برای ایجاد فشار و حرکت دندانها به محل صحیح استفاده میکند. این براکتها به سطح جلویی دندانها چسبانده میشوند و با استفاده از سیمهای ارتودنسی به یکدیگر متصل میشوند. ارتودنتیست با تنظیم منظم این سیمها باعث حرکت تدریجی دندانها به موقعیت صحیح میشود.
مزایای ارتودنسی فلزی
- اثربخشی بالا: این روش به دلیل قدرت و استحکام فلز، در اکثر موارد ارتودنسی مؤثر است.
- هزینه کمتر: در مقایسه با سایر روشهای ارتودنسی، معمولاً هزینه کمتری دارد.
- تطبیقپذیری بالا: میتواند برای انواع مختلف مشکلات دندانی، از جمله موارد پیچیدهتر، استفاده شود.
معایب ارتودنسی فلزی
- ظاهر قابل توجه: براکتهای فلزی قابل مشاهده هستند و ممکن است برای برخی افراد از نظر زیبایی مناسب نباشند.
- ناراحتی: بریسهای فلزی ممکن است در ابتدا موجب سوزش یا تحریک در دهان شوند.
- مراقبت و بهداشت: تمیز کردن بریسهای فلزی ممکن است کمی دشوارتر باشد و نیاز به مراقبت دقیقتری داشته باشد.
افراد مناسب برای این نوع درمان
این روش برای اکثر افراد، از کودکان تا بزرگسالان، مناسب است و به ویژه در مواردی که نیاز به تصحیحهای پیچیدهتر و دقیقتر وجود دارد، ترجیح داده میشود.
ارتودنسی سرامیکی
بریسهای سرامیکی از مواد شفاف یا همرنگ دندان ساخته شدهاند و به همین دلیل کمتر در معرض دید هستند. در حالی که عملکرد این بریسها مشابه بریسهای فلزی است، به دلیل ظاهر کمتر جلب توجه، انتخابی محبوب برای کسانی است که نگران زیبایی خود در این درمان هستند.
مزایای ارتودنسی سرامیکی
- زیبایی بیشتر: بریسهای سرامیکی به دلیل همرنگ بودن با دندانها، کمتر جلب توجه میکنند و از نظر زیبایی انتخاب بهتری هستند.
- اثرگذاری مناسب: مشابه بریسهای فلزی در تصحیح مشکلات دندانی مؤثر هستند.
معایب ارتودنسی سرامیکی
- هزینه بالاتر: به دلیل استفاده از مواد سرامیکی، این نوع بریسها معمولاً گرانتر از بریسهای فلزی هستند.
- مقاومت کمتر: براکتهای سرامیکی شکنندهتر هستند و ممکن است در مقایسه با فلز زودتر بشکنند.
- مراقبت بیشتر: این نوع بریسها نیاز به مراقبت و تمیز کردن دقیقتری دارند تا لکهدار نشوند.
هزینهها و مراقبتهای مورد نیاز
هزینه ارتودنسی سرامیکی بسته به پیچیدگی مورد و طول درمان متفاوت است، اما معمولاً بیشتر از بریسهای فلزی است. بیماران باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه بیشتری کنند تا از ایجاد لکه و شکستن براکتها جلوگیری شود.
ارتودنسی شفاف (اینویزلاین)
اینویزلاین یک سیستم ارتودنسی نامرئی است که از مجموعهای از الاینرهای شفاف و قابل جابجایی برای حرکت دندانها استفاده میکند. این الاینرها به صورت سفارشی و با استفاده از فناوری سهبعدی طراحی میشوند و هر چند هفته یکبار تغییر میکنند تا به تدریج دندانها به موقعیت صحیح حرکت کنند.
مزایا ارتودنسی شفاف
- نامرئی بودن: الاینرها شفاف هستند و در دهان تقریباً نامرئی به نظر میرسند.
- قابلیت جابجایی: میتوان آنها را برای غذا خوردن یا تمیز کردن دندانها به راحتی از دهان خارج کرد.
- راحتی: اینویزلاین راحتتر از بریسهای ثابت است و معمولاً تحریک کمتری در دهان ایجاد میکند.
معایب ارتودنسی شفاف
- هزینه بالا: اینویزلاین به دلیل سفارشی بودن و تکنولوژی پیشرفته، هزینه بالاتری نسبت به روشهای سنتی دارد.
- محدودیت در کاربرد: برای همه موارد ارتودنسی مناسب نیست و در مشکلات پیچیدهتر ممکن است کارآیی کافی نداشته باشد.
- تعهد بیمار: نیاز به همکاری و تعهد بالای بیمار دارد، زیرا باید الاینرها را حداقل ۲۰۲۲ ساعت در روز استفاده کند.
موارد کاربرد و محدودیتها
اینویزلاین بیشتر برای مشکلات دندانی خفیف تا متوسط مناسب است و برای کسانی که به دنبال روش ارتودنسی نامرئی و راحت هستند، توصیه میشود.
ارتودنسی زبانی (لینگوال)
بریسهای زبانی یا لینگوال مشابه بریسهای سنتی هستند، اما با این تفاوت که براکتها و سیمها به پشت دندانها (سمت زبانی) متصل میشوند و به همین دلیل از جلو دیده نمیشوند.
مزایا ارتودنسی لینگوال
- نامرئی بودن کامل: به دلیل قرار گرفتن در پشت دندانها، این بریسها از جلو کاملاً نامرئی هستند.
- اثربخشی مشابه: همانند بریسهای فلزی در حرکت دندانها و تصحیح ناهنجاریها مؤثر هستند.
معایب ارتودنسی لینگوال
- هزینه بالا: به دلیل نصب پیچیدهتر و سفارشیسازی بیشتر، هزینه این روش بالاتر از روشهای دیگر است.
- ناراحتی بیشتر: ممکن است برای زبان و دهان تحریککننده باشد و تنظیم به آنها دشوارتر باشد.
- سختی در تمیز کردن: تمیز کردن این بریسها دشوارتر است و نیاز به مراقبت بیشتری دارد.
موارد کاربرد این نوع درمان
این نوع ارتودنسی برای کسانی که به دنبال یک روش کاملاً نامرئی هستند و از نظر مالی و زمانی مشکلی ندارند، مناسب است.
ارتودنسی خود لیگاچور (دیمون)
سیستم دیمون یک نوع ارتودنسی ثابت است که از براکتهای خود لیگاچور استفاده میکند. این براکتها به طور خودکار تنظیم میشوند و نیازی به الاستیکها یا سیمهای اضافی ندارند که در روشهای سنتی استفاده میشود. این امر باعث کاهش فشار و ناراحتی در طول درمان میشود.
مزایای ارتودنسی دیمون
- درمان سریعتر: به دلیل سیستم خود تنظیمی، درمان با دیمون معمولاً سریعتر از روشهای سنتی است.
- کاهش ناراحتی: فشار کمتری به دندانها وارد میشود و بیمار کمتر احساس ناراحتی میکند.
- کاهش نیاز به ویزیت: نیاز به مراجعات کمتری به دندانپزشک دارد.
معایب ارتودنسی دیمون
- هزینه بالا: این سیستم به دلیل تکنولوژی پیشرفته، هزینه بالاتری دارد.
- محدودیت در انتخاب: در برخی موارد پیچیده ممکن است نیاز به تنظیمات دستی بیشتر باشد.
موارد استفاده و اثربخشی
ارتودنسی دیمون برای اکثر بیماران مناسب است، به ویژه کسانی که به دنبال یک روش سریعتر و راحتتر برای ارتودنسی هستند. این سیستم میتواند در موارد پیچیدهتر نیز اثربخشی بالایی داشته باشد.
عوامل موثر بر قیمت ارتودنسی
- نوع بریس و مواد استفادهشده: نوع بریس انتخابشده، تاثیر مستقیم بر قیمت نهایی دارد. برای مثال، بریسهای فلزی سنتی معمولاً از بریسهای سرامیکی یا اینویزلاین ارزانتر هستند. همچنین، مواد استفادهشده در براکتها و سیمها، مانند استفاده از فلزات خاص یا سرامیک، میتواند هزینهها را افزایش دهد.
- مدت زمان درمان: مدت زمان لازم برای درمان، یکی از عوامل اصلی تعیینکننده هزینه ارتودنسی است. برخی از درمانها ممکن است بیش از دو سال طول بکشند و هزینههای مربوط به مراجعات دورهای و تنظیمات مکرر براکتها به مرور زمان افزایش مییابد.
- میزان پیچیدگی وضعیت دندانها: درمان ارتودنسی برای مشکلات دندانی پیچیدهتر، نیاز به زمان و مهارت بیشتری دارد که منجر به افزایش هزینه میشود. برای مثال، ناهنجاریهای شدید یا نیاز به جراحی فک، هزینهها را بهطور قابلتوجهی افزایش میدهد.
- تجربه و مهارت ارتودنتیست: ارتودنتیستهای با تجربه و دارای شهرت بالا معمولاً هزینههای بیشتری دریافت میکنند. تجربه و مهارت بالای دندانپزشک میتواند موفقیت و کیفیت درمان را تضمین کند و بنابراین هزینهها بیشتر خواهد بود.
- مکان جغرافیایی کلینیک و هزینههای جانبی: موقعیت جغرافیایی کلینیک نیز بر قیمتها تأثیر میگذارد. در شهرهای بزرگ و مناطق با هزینههای زندگی بالا، قیمتهای ارتودنسی نیز بالاتر است. همچنین، هزینههای جانبی مانند مشاورههای اولیه، تصاویر رادیوگرافی و بررسیهای دورهای نیز باید در نظر گرفته شود.
جدول قیمت انواع روش های ارتودنسی در سال 1404
| نوع ارتودنسی | هزینه تقریبی (تومان) | مدت زمان درمان | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|---|
| ارتودنسی فلزی (سنتی) | 10,000,000 – 25,000,000 | 18-30 ماه | قوی و موثر، هزینه کمتر | ظاهر قابل توجه، ناراحتی در ابتدا |
| ارتودنسی سرامیکی | 15,000,000 – 35,000,000 | 18-30 ماه | زیبایی بیشتر، عملکرد مشابه فلزی | هزینه بالاتر، شکنندگی بیشتر |
| ارتودنسی شفاف (اینویزلاین) | 20,000,000 – 50,000,000 | 12-24 ماه | نامرئی بودن، قابلیت جابجایی | هزینه بالا، نیاز به تعهد بیمار |
| ارتودنسی زبانی (لینگوال) | 25,000,000 – 60,000,000 | 18-36 ماه | کاملاً نامرئی، اثربخشی بالا | هزینه بالا، ناراحتی بیشتر |
| ارتودنسی خود لیگاچور (دیمون) | 20,000,000 – 45,000,000 | 12-24 ماه | درمان سریعتر، کاهش ناراحتی | هزینه بالا، محدودیت در انتخاب |
توجه داشته باشدید که قیمت های درج شده در جدول بالا تقریبی بوده و بسته به عوامل مختلف که در قسمت قبل مطرح شد ممکن است متغییر باشد.
مراقبتهای پس از ارتودنسی
در طول درمان ارتودنسی، تمیز نگهداشتن بریسها و دندانها بسیار مهم است. برای این کار، استفاده از مسواکهای مخصوص ارتودنسی، نخ دندان مخصوص و دهانشویه توصیه میشود. همچنین، لازم است پس از هر وعده غذایی دندانها و بریسها بهخوبی تمیز شوند تا از تجمع پلاک و پوسیدگی دندان جلوگیری شود.
اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان
رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی نه تنها برای سلامت دندانها و لثهها ضروری است، بلکه در نتیجه نهایی درمان نیز تاثیرگذار است. عدم رعایت بهداشت مناسب میتواند منجر به ایجاد لکههای دائمی روی دندانها، التهاب لثه و مشکلات دیگر شود.
نکاتی درباره نگهدارندهها (ریتینرها) و اهمیت استفاده از آنها پس از درمان
پس از برداشتن بریسها، استفاده از نگهدارندهها (ریتینرها) برای حفظ موقعیت جدید دندانها ضروری است. این ابزارها از جابجایی دوباره دندانها جلوگیری میکنند و باید طبق دستور ارتودنتیست بهطور منظم استفاده شوند. عدم استفاده از ریتینرها ممکن است باعث بازگشت دندانها به موقعیت اولیه خود شود.
نکات مهم در انتخاب نوع ارتودنسی
عواملی که باید در انتخاب انواع ارتودنسی در نظر گرفته شود:
- نوع ناهنجاری دندانی: نوع ارتودنسی باید متناسب با مشکل دندانی، مانند نامرتبی دندانها یا مشکلات فک، انتخاب شود.
- مدت زمان درمان: برخی روشها مانند ارتودنسی شفاف زمان بیشتری نیاز دارند، در حالی که روشهای سریعتری نیز وجود دارند.
- ملاحظات ظاهری:برای افرادی که به زیبایی ظاهر خود اهمیت میدهند، ارتودنسی نامرئی یا سرامیکی مناسبتر است.
- هزینه: هزینه روشهای مختلف متفاوت است، بنابراین بودجه بیمار در انتخاب نوع ارتودنسی نقش مهمی دارد.
جمعبندی
در این مقاله به بررسی انواع مختلف ارتودنسی، مزایا و معایب هر یک، و عواملی که بر هزینههای درمان تاثیر میگذارند پرداختیم. همچنین، نکات مهمی درباره مراقبتهای پس از ارتودنسی و انتخاب نوع مناسب ارتودنسی ارائه شد. در نهایت، مهمترین نکته در این مسیر، انتخاب آگاهانه و مشورت با متخصص ارتودنسی است تا بهترین نتیجه ممکن برای بهبود زیبایی و سلامت دهان و دندان حاصل شود.
